ศูนย์บริการวิชาการ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
ศูนย์บริการวิชาการ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
เมื่อวันที่ 8 มกราคม พ.ศ.2563 มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์จิรพัฒน์ นาวารัตน์ สาขาวิชากายภาพบำบัด สำนักวิชาสหเวชศาสตร์ พร้อมด้วยคณะทำงานศูนย์บริการวิชาการ ร่วมกับ สำนักกิจกรรมเพื่อสังคม เครือเบทาโกร ลงพื้นที่เพื่อประชุมชี้แจงแนวทางการดำเนินงานโครงการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการเคลื่อนไหวกลุ่มผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงและเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง ณ ชุมชนสาธิตวลัยลักษณ์พัฒนา อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช
“โครงการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการเคลื่อนไหวกลุ่มผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง พื้นที่ชุมชนสาธิตวลัยลักษณ์พัฒนา”ภายใต้การดำเนินโครงการบริการวิชาการรับใช้สังคม (Social engagement) ประจำปี 2563 ซึ่งพัฒนาโครงการด้วยกระบวนการลงพื้นที่สำรวจปัญหาความต้องการด้านสุขภาพของชุมชน โดยโครงการนี้มีการสร้างความร่วมมือกับเครือข่ายและหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ สาขาวิชากายภาพบำบัด สำนักวิชาสหเวชศาสตร์ สำนักวิชาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ รพ.สต.ชุมชนสาธิตวลัยลักษณ์พัฒนา และรพ.สต.บ้านทุ่งชน และแผนกกายภาพบำบัด โรงพยาบาลท่าศาลา ในการเข้ามามามีส่วนร่วมกระบวนการดำเนินโครงการ เพื่อมุ่งเน้นให้ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านติดเตียงมีความสามารถในการเคลื่อนไหวที่ดี ตลอดจนผู้ดูแล ครอบครัว ชุมชนได้มีส่วนร่วมในการดูแลผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง สามารถนำความรู้ที่ได้ไปดูแลญาติ คนใกล้ชิด หรือแนะนำผู้อื่นให้ดูแลผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงได้อย่างถูกต้อง รวมทั้งสร้างเครือข่ายพัฒนาเป็นระบบการดูแลผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงในอนาคต โครงการดังกล่าวประกอบด้วยกิจกรรมหลัก ได้แก่ การลงพื้นที่สำรวจข้อมูลประเมินคัดกรองปัญหาของกลุ่มเป้าหมาย (ปัจจุบันมีผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง จำนวน 10 ราย) กระบวนการออกแบบนวัตกรรมโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพทางการเคลื่อนไหวที่ตรงกับปัญหารายบุคคล และออกแบบสำหรับผู้ดูแลที่มีความเสี่ยงเกิดผลกระทบต่อสุขภาพทางกาย ตลอดจนดำเนินการให้การฟื้นฟูสมรรถนภาพทางการเคลื่อนไหวฯ โดยนักกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง และจัดกิจกรรมอบรมความรู้บุคคลที่เกี่ยวข้อง และคืนข้อมูลแก่ชุมชน ส่งต่อข้อมูลแก่หน่วยงานด้านสุขภาพ ซึ่งมีระยะเวลาดำเนินโครงการฯ ตั้งแต่เดือนมกราคม ถึงเดือนสิงหาคม 2563
ในการนี้ ผู้ช่วยศาสตราจารย์จิรพัฒน์ นาวารัตน์ สาขาวิชากายภาพบำบัด สำนักวิชาสหเวชศาสตร์ ในฐานะหัวหน้าโครงการ และคณะทำงาน จึงได้จัดประชุมชี้แจงทำความเข้าใจแนวทางการดำเนินโครงการ ตลอดจนแลกเปลี่ยนปัญหาและอุปสรรคการทำงานการดูแลผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง ร่วมกับเจ้าหน้าที่ รพ.สต.ชุมชนสาธิตวลัยลักษณ์พัฒนา และได้ลงพื้นที่เยี่ยมบ้านผู้สูงอายุติดเตียงในชุมชน เพื่อตรวจประเมินร่างกายและการเคลื่อนไหวอย่างง่าย จำนวน 1 ราย ซึ่งเป็นบ้านผู้ป่วยไขสันหลังบาดเจ็บ จากการประเมินมีปัญหากล้ามเนื้ออ่อนแรงจั้งแต่ระดับอกลงไป มีการหายใจผิด ไม่สามารถลุกขึ้นมานั่งได้ และเสี่ยงต่อภาวะข้อติด ปอดติดเชื้อ โดยได้ให้โปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพเบื้องต้นประกอบด้วย 1) การขยับข้อต่อเพื่อป้องกันภาวะข้อติด (Passive movement) 2) การออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Strengthening exercise) 3) การฝึกลมหายใจเพื่อเพิ่มปริมาตรปอดและลดอาการหอบเหนื่อย (Breathing exercise) 4) การฝึกพลิกตะแคงตัว (Functional training) และ 5) การสอนญาติ (Education for care giver) การประชุมและลงพื้นที่เยี่ยมบ้านผู้ป่วยในครั้งนี้ นอกจากทำให้ผู้ป่วยและผู้ดูแลได้รับความรู้การฟื้นฟูสมรรถภาพเบื้องต้นแล้ว ยังเป็นการเตรียมทีมงานและเจ้าหน้าที่รพ.สต. ให้เข้าใจหลักการและวิธีการทำงานเบื้องต้น ซึ่งมีความสำคัญต่อการพัฒนาเป็นทีมเยี่ยมบ้านและสร้างเครือข่ายชุมชนในการดูแลผู้ป่วยให้เกิดความยั่งยืนต่อไปในอนาคต